Rak jelita grubego stanowi ponad 8 % wszystkich nowotworów złośliwych. Mężczyźni chorują nieco rzadziej i przeważają chorzy starsi, choć zdarzają się zachorowania osób młodych i dzieci. W powstawaniu raka jelita grubego odgrywają rolę następujące czynniki:
– polipowatość rodzinna,
– wrzodziejące zapalenia jelita grubego (rak rozwija się 60-krotnie częściej),
– gruczolak kosmkowy,
– polipy.
Około 50 % raków jelita rozwija się w odbytnicy i jest stosunkowo łatwych do wykrycia. W esicy umiejscawia się ok. 25 % raków i można je wykryć za pomocą wziernikowania. Raki jelita grubego mają różny stopień złośliwości histologicznej. Rak okrężnicy może tworzyć polipowate, łatwo krwawiące guzy, które rzadko powodują zaburzenie drożności jelit. Może także rozwijać się w postaci wrzodziejących nacieków, które zwężają światło jelita i powodują niedrożność – naprzemiennie zaparcia i biegunki. Rak jelita grubego wywołuje często przetoki do sąsiednich narządów.
Objawy niepokojące to zmiana rytmu wypróżnień, naprzemienne biegunki i zaparcia, pojawianie się świeżej krwi w stolcu, uczucie niepełnego wypróżnienia, bóle podbrzusza lub bóle krocza, częste objawy niedrożności. Ponadto pojawia się niedokrwistość, wyczuwalny jest guz oraz ból w prawym dole biodrowym.
Rokowanie jest dość dobre, ale zajęcie węzłów chłonnych pogarsza je, podobnie jak niedrożność i perforacja. Leczenie chirurgiczne polega na usunięciu zmiany nowotworowej wraz z częścią jelita i odtworzeniu jego całości.